Διασφάλιση της ποιότητας των τροφίμων μέσω ψηφιακής τεχνολογίας

Πηγή: Kathimerini.gr (του Απόστολου Λακασά)

Η μόνη διαδρομή που μας εξασφαλίζει ποιοτικά και ασφαλή τρόφιμα είναι από το μποστάνι κατευθείαν στο πιάτο μας! Γιατί αυτό;

Η μόνη διαδρομή που μας εξασφαλίζει ποιοτικά και ασφαλή τρόφιμα είναι από το μποστάνι κατευθείαν στο πιάτο μας! Γιατί αυτό; Εύκολα θα κατανοήσουμε πόσοι κίνδυνοι υπάρχουν εάν ένας ειδικός μάς περιγράψει τη διαδρομή από την παραγωγή των πρώτων υλών μέχρι τα τρόφιμα να φτάσουν επεξεργασμένα στο πιάτο μας. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), περίπου το 33% του συνόλου των τροφίμων που παράγονται σε όλο τον κόσμο χάνεται ή σπαταλάται σε κάποιο σημείο της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων. «Το σύστημα τροφίμων αφορά μεταξύ άλλων τη διαχείριση του νερού, εδάφους, περιλαμβάνει δε διάφορα στάδια και διαδικασίες, από την πρωτογενή παραγωγή έως την κατανάλωση. Είναι πια αντιληπτό ότι για τον μετασχηματισμό του συστήματος για μεγαλύτερη ασφάλεια και ποιότητα στα τρόφιμα απαιτείται η συνδρομή νέων τεχνολογιών, τόσο στην πρωτογενή παραγωγή όσο και σε όλο το εύρος της εφοδιαστικής αλυσίδας, που φαίνεται να αποτελεί τον πιο αδύναμο κρίκο», παρατηρεί στην «Κ» ο κ. Ιωάννης Νυχάς, ομότιμος καθηγητής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και συντονιστής του ερευνητικού προγράμματος DiTECT («Ψηφιακές τεχνολογίες ως μέσα συνεχούς μετασχηματισμού των συστημάτων διαχείρισης της ασφάλειας των τροφίμων», όπως ονομάζεται).

Συγκεκριμένα, η εκτίμηση της ποιότητας, της ασφάλειας και της γνησιότητας των τροφίμων σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα –ένα ζήτημα που απασχολεί όχι μόνο τον καταναλωτή, αλλά και τις εποπτικές αρχές– είναι πια εφικτή με τεχνολογίες όπως η ανάλυση εικόνας και η φασματοσκοπία σε συνδυασμό με τα εργαλεία της τεχνητής νοημοσύνης. Αντίθετα, οι σημερινές συμβατικές μέθοδοι ανάλυσης είναι χρονοβόρες και εμμέσως προκαλούν καθυστερήσεις στη διαχείριση των προϊόντων σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα. Το ερευνητικό έργο DiTECT στοχεύει στην παροχή πληροφοριών που αφορούν την ποιότητα και την ασφάλεια των τροφίμων από την πρωτογενή παραγωγή, αλλά και σε ολόκληρη την εφοδιαστική αλυσίδα, σε πραγματικό χρόνο, για την άμεση ανίχνευση διαφόρων μολυσματικών και επιβλαβών ουσιών στα τρόφιμα.

Το DiTECT χρησιμοποιεί μια διεπιστημονική προσέγγιση, ενσωματώνοντας τεχνολογίες αιχμής, όπως αισθητήρες μικρού μεγέθους (χειρός), υπολογιστικά νέφη, το Διαδίκτυο-Internet of Things/Food, την κρυπτογραφική παρουσίαση των δεδομένων (blockchain) ώστε να αποτρέπεται οποιαδήποτε παραχάραξη των σχετικών πληροφοριών και να διασφαλίζονται η ακεραιότητα και η ιχνηλασιμότητα της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων, αυξάνοντας με τον τρόπο αυτό την εμπιστοσύνη του καταναλωτή. Αυτή η προσέγγιση επιτρέπει την έγκαιρη αναγνώριση βιολογικών, χημικών και περιβαλλοντικών κινδύνων και δίνει τη δυνατότητα στα στελέχη των επιχειρήσεων τροφίμων να διαχειρίζονται τις πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο και να λαμβάνουν ταχύτατα αποφάσεις και μέτρα για τη διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίμων. Δηλαδή, με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται μείωση της έκθεσης των καταναλωτών σε αυτούς του κινδύνους και αντιμετωπίζεται η αυξανόμενη έλλειψη πόρων για καλύτερη διαχείριση των τροφίμων, δηλαδή μείωση της σπατάλης και της απώλειας των τροφίμων.

Επειδή διαφορετικοί κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες καθορίζουν το είδος και την ποιότητα των πληροφοριών σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων, ένας από τους στόχους του DiTECT είναι η παροχή αμερόληπτων επιστημονικών συμβουλών με διαφάνεια και ακρίβεια στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής έτσι ώστε να αποτρέπονται οι φήμες που επηρεάζουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς.

Η σημασία του DiTECT καταδεικνύεται από το γεγονός ότι «στο έργο, το οποίο επιλέχθηκε για χρηματοδότηση μεταξύ 29 προτάσεων στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Horizon 2020 με προϋπολογισμό που ανέρχεται στα 4.098 εκατ. ευρώ, συμμετέχουν 21 εταίροι από χώρες της Ε.Ε. και 13 από την Κίνα», όπως λέει ο κ. Νυχάς. Ο συνολικός συντονισμός γίνεται από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας και συγκεκριμένα από τα Εργαστήρια Μικροβιολογίας και Τεχνολογίας Τροφίμων, Γεωργικής Μηχανολογίας και Γεωργικών Κατασκευών.

Οι αριθμοί

9,8 δισ. προβλέπεται ότι θα είναι ο παγκόσμιος πληθυσμός έως το 2050, από 8 δισ. σήμερα, οδηγώντας σε μεγαλύτερη ζήτηση για τρόφιμα.

50% της καλλιεργήσιμης γης χρησιμοποιεί σήμερα η γεωργία.

25% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου οφείλονται στη γεωργία.

All